| Như ta đã biết sau khi bà Nadiazđa Allilueva, vợ của Stalin và là mẹ của Vasili tự vẫn, về thực chất cậu bé là một đứa trẻ mồ côi. Vì bận bịu từng núi công việc, Stalin đã giao cho một viên cận vệ trông nom, nuôi nấng cậu con trai. Theo lệnh của Stalin, Vasili-con cần phải được giáo dục theo tinh thần khắc kỷ, nghiệt ngã nhưng Vasili đã mau chóng biến thành một gã thiếu niên ưa phóng túng, tự do; lớn hơn một chút thì bị rượu mạnh và gái đẹp hớp hồn. |
 |
| Vasili Stalin trở thành một phi công lái máy bay chiến đấu. |
Dù vậy, chẳng bao lâu sau đó Vasili cũng đã bắt tay vào những công việc nghiêm túc. Ngay từ năm 1939, khi mới 18 tuổi anh đã trở thành một phi công lái máy bay chiến đấu. Trong cuộc chiến tranh Xô-Đức (1941-1945) phi công Vasili đã bắn rơi một số máy bay địch, được tặng thưởng nhiều huân chương. Nhanh chóng được phong hàm cấp tướng, nhưng thật lạ lùng, ông tướng này lại bị ám ảnh bởi hai tình yêu lớn: Niềm ham mê trận mạc và niềm đam mê với những thú vui giết thời giờ một cách vô bổ.
May sao, những hồi ức của Vitali Ivanovist Popkov - một phi công xuất sắc, hai lần được phong danh hiệu Anh hùng Liên bang Xô viết, đồng thời là người bạn nối khố của Vasili Stalin ngay từ thuở ấu thơ - sẽ "giải mã " phần nào những điều còn mù mờ trong cuộc đời và cung cách khu xử của Stalin-con.
Câu chuyện kể của Vitali Popkov
…Chúng tôi thường ghen tị với Vasili, vì ngoài việc có ông bố là một vị thống soái ra, cậu ta chẳng có điều gì khác chúng tôi cả..
Mỗi lần phải giáp mặt Stalin, Vasili chuẩn bị rất kỹ càng: phải thuộc lòng bài vở, phải giải xong các bài toán, bài lý. Nói chung, cậu ta rất ngại Stalin kiểm tra. Ấy thế nhưng với mọi trò nghịch ngợm, Vasili bao giờ cũng là kẻ đầu têu. Ngay cả sau này, khi đã trở thành một vị tướng, cái nết nghịch ngợm tinh quái ở Vasili không hề thay đổi.
Chúng tôi thích bơi lội và lướt ván trên biển. Thường ở Biển Đen có những khu vực cấm, chỉ dành riêng cho cán bộ cao cấp. Nhưng hễ đi cùng Vasili, tôi có thể lọt vào bất cứ khu vực bãi biển nào. Cho tới nay người ta vẫn loan truyền Stalin không biết bơi và rất sợ chết đuối. Sự thật không phải như vậy. Vốn bản tính mạnh mẽ, cực đoan Stalin không chỉ bơi giỏi mà rất thích bơi tại vùng nước xoáy, khi biển động mạnh hoặc leo tít lên đỉnh thác để nhào thẳng xuống đáy dòng thác dữ.
Em gái của Vasili Stalin, Svetlana kém ông anh 5 tuổi. Vasili không thích cô em gái gia nhập nhóm chúng tôi. Vì điều này Svetlana giận ông anh . Và cứ thế, suốt cuộc đời, hai anh em như sống hai thế giới riêng.
 |
| Từ trái sang: Con trai nhỏ Vasili Stalin, đồng đội Andrei Zdanov, con gái Svetlana, bản thân Thống soái Stalin và con trai lớn Iakov Dzugasvili (những năm 1930) |
Vasili giúp đỡ, trợ lực cho tôi trong cuộc đời rất nhiều. Ngay cả việc tôi cưới vợ cũng vậy. Vào ngày 8 tháng 5 năm 1945, trước chuyến bay tới Berlin, Vasili có ghé qua Kalinnin. Vonkova Raisa, bác sỹ quân y, ý trung nhân của tôi tình cờ gặp anh. Vì tới lúc đó Raisa chưa bao giờ biết mặt Vasili, nên nàng hỏi: "Anh có quen phi công Popkov đang ở Berlin không?". Vasili đáp: "Chúng tôi cùng phục vụ trong một đơn vị bay mà! Người đẹp sao quen được thằng bạn tôi thế?”, "Raisa ngượng nghịu: "Anh ta từng nằm điều trị ở quân y viện chúng tôi". Vasili hỏi lại: "Chỉ là chỗ bạn hữu thôi à? Nếu người đẹp là vợ chưa cưới của Popkov, lên máy bay tôi chở sang Berlin ngay tắp lự. Thú thật đi!". Raisa bối rối: "Sao cấp trên đồng ý cho tôi đi được?". Vasili: "Việc ấy tôi khắc lo!". Bạn hữu xung quanh nhao nhao: "Không biết đang nói chuyện với ai à? Anh ta giúp cô mình được đấy!". Và thế là Raisa sang ngay với tôi để đám cưới diễn ra vài ngày sau đó.
Trong thời gian chiến tranh tôi phục vụ trong trung đoàn máy bay tiêm kích cận vệ do Vasili Stalin chỉ huy. Tôi làm lính ở trung đoàn của anh không lâu. Vào thời gian ấy đã xẩy ra vụ "câu cá" bất hạnh còn truyền tụng đến tận hôm nay. Tôi chính là chủ mưu của vụ việc này. Chúng tôi có 9 gã thả câu cả thảy, trong số đó đương nhiên là có Vasili. Tôi đứng ra thương thuyết với tay kỹ sư của trung đoàn hãy bí mật cấp cho chúng tôi một lượng thuốc nổ. Và cậu kỹ sư cho chúng tôi số quả đạn phóng lựu tương đương với 100 kilogram thuốc TNT. Với số đạn này chắc hẳn cá vớt lên sẽ chất đầy một toa tầu hỏa!
Và kết quả, cá nổi trắng mặt nước và thêm 6 trong 9 gã buông câu bị thương, tay kỹ sư tử vong tại trận. Tôi không xây xát chút nào nhưng Vasili thì bị thương tới 5 chỗ. Chúng tôi run sợ không nói nên lời vì Vasili là con trai của thống soái Stalin. Tướng Gromov, Phó Tư lệnh Không quân cấp tốc bay tới nơi xẩy ra vụ việc. Và chở ngay Vasili về Moskva trên chính chiếc máy bay của ông. Tôi nhớ mãi cái xiết tay của Vasili và giọng cậu ta thều thào: "Yên tâm đi! Không sao đâu! Không sao đâu!". Tôi không hề sứt mẻ gì sau việc này. Vài tháng trôi đi, qua bạn bè tôi được biết Vasili đã che chở cho tôi trước các cấp có thẩm quyền, trước cả cha anh - ngài Thống soái Stalin!
Tôi không bao giờ quên người chỉ huy trung đoàn xưa, người bạn từ thuở ấu thơ của tôi. Còn nhớ trong thời Bregienev, khi đó tôi đang phục vụ tại Cục Tham mưu Quân đội Xô viết. Một lần Tư lệnh Không quân báo cho tôi hay, đã có quyết định di hài cốt của Vasili Stalin từ Kadan về Moska và yêu cầu tôi đứng ra đảm trách việc này. Nhưng rồi không thấy ai cấp máy bay, đội lính thuyên chuyển hài cốt cho tôi cả. Và Vasili vẫn nằm tại Kadan xa cách nơi chôn cất cha mẹ và những người thân của mình…
Vì sao người anh hùng lại trở thành kẻ thù?
"Vasili Stalin đã tung tin cho rằng cha anh ta qua đời không phải với cái chết tự nhiên mà do bàn tay sắp đặt của những thế lực trên cao. Thêm vào đó anh ta có ý định tố cáo điều này với phóng viên báo chí nước ngoài như một sự vu khống đối với những người lãnh đạo Đảng và Chính phủ Xô viết. Anh ta đã trở thành kẻ thù của nhân dân" (từ bản cáo trạng của Cơ quan mật vụ Xô viết).
 |
| Vasili, em gái Svetlana và cha chụp tại đám cưới người anh trai lớn |
"Có rất nhiều người buộc phải ngậm miệng, thật ghê sợ! Thậm chí tôi đã thẳng thừng quát to vào mặt Nikita Khrutsov (N.Khrutsov lúc đó là người đứng đầu Ủy ban tang lễ Stalin, và vì thế ông ta phải chịu trách nhiệm mọi điều). Tại Nhà Công đoàn, nơi quàn thi hài cha tôi đã xẩy ra một chuyện bất ngờ nhất. Có một bà lão chống gậy lững thững bước vào. Bà chỉ tay về phía những người đang túc trực bên cạnh quan tài cha tôi như Malenkov, Beria, Molotov, Bulganin và thét lên: "Bọn sâu bọ! Đã đang tâm giết người mà vui vẻ được sao?" (từ cuộc trò chuyện qua điện thoại giữa Stalin-con và người lái xe của mình).
"Trả lời câu hỏi: Vì sao anh bị tống giam, Vasili Stalin nói: Vì cái miệng của tôi. Tôi đã lên án Beria là kẻ chuyên quyền, tên sát nhân còn Bunganin là một tên đĩ bợm, hắn đã tặng một căn hộ lớn với đồ đạc đắt tiền tại Moskva cho gái. Bọn họ đã sát hại cha tôi, nay chúng không để tôi yên đây!". (Từ hồi ức của bạn bè Vasili Stalin).
Theo thông báo chính thức Vasili Stalin bị bắt vào ngày 29 tháng 4 năm 1953, nhưng sự việc xẩy ra sớm hơn nhiều, vào ngày 9 tháng ba năm 1953. Ngay trong những ngày diễn ra lễ tang Stalin, Vasili Stalin bị ngất (người ta dựng tin vì anh bị say rượu) được chở tới bệnh viện và từ bệnh viện nhanh chóng bị chuyển tới phòng biệt giam. Từ đây anh chịu án lưu đầy tại Kazan. Vasili Stalin đã từ giã cõi đời tại nơi lưu đầy vào ngày 19 tháng 3 năm 1962.
Suốt trong nhiều năm, người vợ cuối cùng và bè bạn của ông đã dồn hết sức để minh oan và giúp ông thoát khỏi nhà tù. Mãi tới năm 1999 Vasili Stalin mới được xóa bỏ tội phạm là "kẻ thù của nhân dân" trở thành một công dân Nga bình thường để vài năm sau nữa, xương cốt của Vasili Stalin được di chuyển từ Cazan về Moskva, chôn cất cùng khu nghĩa trang với người mẹ của anh.
Lý lịch trích ngang
Vasili Iosifovist Stalin là con trai của I. Stalin và bà N. Allilueva. Năm 20 tuổi ra trận với cương vị là phi công lái máy bay tiêm kích. Đã thực hiện 26 phi vụ chiến đấu, bắn rơi 2 máy bay Đức, được tặng thưởng nhiều huân chương... Năm 1942 được phong hàm Trung tá và tới năm 1950 hàm Thiếu tướng. Năm 1947 được chỉ định là Tư lệnh không quân quân khu Moskva. Nhưng vào ngày 1 tháng 5 năm 1952 bị chính Stalin truất chức này vì phạm khuyết điểm không nắm vững thời tiết nên đã để một máy bay IL-28 nổ tung trong một cuộc thao diễn không quân.
Sau khi Stalin chết, Vasili Stalin bị tống giam và chịu án 8 năm tù và lưu đầy tới Kazan do tội "tuyên truyền chống chính quyền Xô viết". Năm 1960 mãn hạn tù, nhưng bị cấm sống tại Moskva, Gruzin và không được mang họ cha
(Theo CSTC)
Số phận những người đóng thế Stalin
Dư luận luôn đặt câu hỏi liệu nhà lãnh đạo Xô Viết Joseph Stalin (1879-1953) từng có bao nhiêu người đóng thế? Và số phận của những người thực hiện nhiệm vụ tuyệt mật này giờ ra sao? Câu trả lời cuối cùng cũng được hé lộ sau khi tờ Pravda của Nga cho đăng tải hồ sơ giải mật của Ủy ban An ninh Liên Xô (KGB) vốn trước đây được khoá kỹ trong các két sắt của cơ quan này.
Trước khi hồ sơ được giải mật, tất cả những tài liệu liên quan đến việc đóng thế của các quan chức cấp cao, đặc biệt là của nhà lãnh đạo Stalin đều được liệt vào dạng tuyệt mật. Thực tế, công việc của người đóng thế vô cùng gian khổ và hiểm nguy. Họ phải sống xa gia đình, hoạt động bí mật như “mồi nhử” nhằm thu hút những kẻ ám sát tránh xa điện Kremlin và các vị lãnh tụ.
Nghiệp diễn bất đắc dĩ
Vào một buổi tối, một chiếc xe hơi màu đen sang trọng đến tận nhà đón Evsei Lubitsky. Và cũng bắt đầu từ đó, ông không bao giờ được phép gặp gỡ hay liên lạc với những người thân trong gia đình mình. Ông đã chính thức bước chân vào “nghiệp diễn bất đắc dĩ” đầy vinh quang, nhưng cũng đầy nguy hiểm.
Theo Pravda, để bảo vệ lãnh đạo chủ chốt, nhất là trong thời chiến, Ủy viên Bộ chính trị, Bí thư Ủy viên TƯ ĐCS Liên Xô Sergei Kirov đã đề xuất tìm người đóng thế nhà lãnh đạo Stalin và cái tên Evsei Lubitsky, người Ukraine đã được chọn để trở thành “người đóng thế số 1” của Stalin.
Để có bề ngoài giống Stalin, các cơ quan thuộc Bộ Nội vụ Liên Xô đã thành lập hẳn một nhóm chuyên gia và công việc “cải trang” Lubitsky thành Stalin kéo dài tới hơn 6 tháng. Đầu tiên, họ tiến hành phẫu thuật ngoại khoa như chỉnh mũi, tạo “nốt ruồi” trên mặt… khiến cho ông giống hệt Stalin.
Sau khi các công tác chuẩn bị hoàn tất, tất cả những ai tham gia vào công việc bí mật này như thợ may, chuyên gia hoá trang, thợ cắt tóc… đều được đưa đến một địa điểm bí mật cách xa vị trí đóng thế.
Kể từ khi được chọn trở thành người đóng thế, cuộc sống của Lubitsky đã thay đổi hoàn toàn. Hàng ngày, ông được thưởng thức các món sơn hào hải vị, mặc toàn đồ may riêng và tham dự nhiều lễ chiêu đãi với thân phận của một quý tộc.
Cũng chính từ đó mà ông đã học hỏi được nhiều về cuộc sống của giới thượng lưu, đồng thời cải thiện khả năng ứng biến trước các tình huống khác nhau. Do Lubitsky là người Do Thái nên mới đầu Stalin không hề thích ông. Thế nhưng, thái độ của nhà lãnh tụ nhanh chóng thay đổi hoàn toàn vì Lubitsky đã diễn quá tốt.
“Vai diễn” đầu tiên là Stalin tiếp đoàn đại biểu công nhân mỏ nước ngoài, Lubitsky đã thực hiện rất thành công. Sau lần đó, Lubitsky được Stalin gọi đến phòng làm việc và để ông ngồi vào vị trí “lãnh đạo”, còn bản thân Stalin thì đứng ở một vị trí khác để quan sát xem Lubitsky xử lý những báo cáo của “cấp dưới” ra sao.
Theo đó, Lubitsky đã đóng thế cho Stalin trong khoảng thời gian 15 năm, thậm chí cả trong nhiều sự kiện lớn như chủ trì những buổi lễ kỷ niệm tại Quảng trường Đỏ hay hội kiến các đoàn đại biểu nước ngoài.
Khi trình độ diễn xuất của Lubitsky cực kỳ thành thục, cũng là lúc Stalin bắt đầu có những thay đổi trong cách nhìn đối với ông. Lý do thật đơn giản, Lavrenty Beria, người đứng đầu lực lượng cảnh sát mật của Liên Xô, đã không ít lần nói với Stalin rằng, người đóng thế của ông “ngày một nguy hiểm”. Năm 1949, Lubitsky bị thẩm tra bí mật, sau đó bị bắt với tội danh “âm mưu phá hoại hình tượng lãnh tụ”.
Bộ râu “kiểu Stalin” mà ông dày công chăm sóc nhiều năm bị cạo sạch, đồng thời còn bị cảnh cáo “không được phép để râu”. Sau đó, Lubitsky bị đưa đến trại tập trung đặc biệt tại Solovei và phải sống cơ cực tại đây.
Sau khi Stalin mất, Lubitsky được trả tự do và được “đề nghị” đến sống tại một thành phố khác, và ông đã chọn thành phố Stalinabad (nay là Thủ đô Dushanbe của Tajikistan), chấp nhận cuộc sống cô độc một mình nơi đất khách cho đến lúc chết. Trong suốt thời gian đó, ngoài mỗi tháng có một người đến đưa lương hưu cho ông, ông không hề được liên hệ với bất cứ người nào.
Người đóng thế duy nhất còn sống
Đó là ông Felix Dadaev, vốn là một nghệ sĩ múa nổi tiếng của Liên Xô trước đây, vừa bước vào tuổi 90. Kể từ khi trở thành “người đóng thế” cho Stalin, ông không dám tiết lộ với vợ con về công việc bí mật này, bởi nó quá nguy hiểm, chỉ có sự im lặng, ông và gia đình mới có thể tiếp tục sống.
Tên thật của Dadaev là Gazavate (Gakin), có nghĩa là “chiến sỹ của niềm tin”, sau đó ông lại đổi tên thành Felix để kỷ niệm những chiến hữu của mình đã hy sinh trong chiến tranh. Felix sinh tại một khu làng nhỏ ở Dagestan. Chiến tranh xảy ra, ông đăng ký nhập ngũ và được điều động vào Đoàn Văn công Sư đoàn 132.
Felix có ngoại hình rất giống Stalin, bất kể người nào gặp ông cũng đều kinh ngạc. Mặc dù tỏ ra khá khó chịu về những câu đùa của một số người dân khu vực ông sống, song trong thâm tâm ông lại rất đắc ý với ngoại hình đặc biệt của mình.
Năm 1943, ông “lọt mắt xanh” Bộ Nội vụ Liên Xô và được bí mật đưa đến Matxcơva trên một chuyến bay không tên và được sắp xếp ăn ở tại một ngôi biệt thự ở ngoại ô thành phố. Ngày hôm sau, người của Bộ Nội vụ đến thông báo với ông chỉ một câu ngắn gọn: “Cắt đứt mọi quan hệ cá nhân với người thân, không được để lộ danh tính và sự có mặt của ông tại Matxcơva cho bất cứ ai và sẵn sàng nhận nhiệm vụ bí mật”…
Việc đóng thế là một quá trình phức tạp và đòi hỏi sự chuẩn bị rất kỹ lưỡng. Mặc dù Felix đặc biệt giống Stalin, chiều cao cũng tương đương (Stalin cao 1m72, còn Dadaev cao 1m70), nhưng thời điểm đó, Felix khá gầy, nên đây chính là điểm khác biệt lớn với Stalin. Felix được sắp xếp một chương trình tăng cân nghiêm ngặt, kết quả trong thời gian ngắn đã tăng 11 kg.
Công việc tiếp theo là bắt chước hành động của Stalin, đây là công việc rất khó khăn, bởi lẽ khi đó, Stalin đã hơn 60 tuổi, và việc để một thanh niên trẻ tuổi như Felix (trẻ hơn Stalin gần 40 tuổi) đóng thế quả là mạo hiểm.
Ngoài việc lấy răng lược đâm vào mặt nhằm tạo gương mặt rỗ giống Stalin và trang điểm cho da rám nắng hơn, trong suốt mấy tháng liền, người ta liên tục cho ông xem phim tư liệu về Stalin, rồi tập cách biểu lộ gương mặt, nhái giọng nói, bắt chước dáng đi... Sự giống nhau của khuôn mặt, dáng người, cộng với tài năng của một nghệ sĩ, Felix đã thực sự khiến ngay bản thân nhà lãnh tụ Liên Xô cũng cảm thấy ngạc nhiên.
Vì lý do an ninh, mọi chuyến đi của ông đều được tính toán tỉ mỉ như việc đưa Stalin ra sân bay hay tới một thành phố nào đó, thì người ngồi trong xe hơi đi ra từ điện Kremlin bao giờ cũng là người đóng thế. Mọi người đều tưởng rằng đó là Stalin, nhưng trên thực tế Stalin lúc này đã chọn con đường khác.
Lúc nào từ điện Kremlin đi ra cũng đều có hai con đường, một công khai và một bí mật. Ví dụ như năm 1943, Felix đóng thế Stalin tham gia Hội nghị thượng đỉnh Tehran. Đúng giờ đã định, Felix bước lên xe và được đưa đến sân bay dưới sự hộ tống của đội cảnh vệ. Trong khi đó, Stalin thật lúc này đã ở Tehran. Felix không hề đi Tehran, sứ mệnh của ông đã hết ngay tại sân bay…
Sau khi hồ sơ được giải mật, Felix Dadaev được về sống với gia đình, được phong tặng nhiều danh hiệu cao quý của Nhà nước Xô Viết như Chiến sỹ chiến tranh vệ quốc, Anh hùng lao động XHCN… Tuy nhiên, ông tâm sự ông không muốn nhớ về quá khứ lừng lẫy mà muốn quên đi cuộc sống thứ hai khiến ông lo nhiều hơn vui.
Trước khi hồ sơ được giải mật, tất cả những tài liệu liên quan đến việc đóng thế của các quan chức cấp cao, đặc biệt là của nhà lãnh đạo Stalin đều được liệt vào dạng tuyệt mật. Thực tế, công việc của người đóng thế vô cùng gian khổ và hiểm nguy. Họ phải sống xa gia đình, hoạt động bí mật như “mồi nhử” nhằm thu hút những kẻ ám sát tránh xa điện Kremlin và các vị lãnh tụ.
Nghiệp diễn bất đắc dĩ
Vào một buổi tối, một chiếc xe hơi màu đen sang trọng đến tận nhà đón Evsei Lubitsky. Và cũng bắt đầu từ đó, ông không bao giờ được phép gặp gỡ hay liên lạc với những người thân trong gia đình mình. Ông đã chính thức bước chân vào “nghiệp diễn bất đắc dĩ” đầy vinh quang, nhưng cũng đầy nguy hiểm.
Theo Pravda, để bảo vệ lãnh đạo chủ chốt, nhất là trong thời chiến, Ủy viên Bộ chính trị, Bí thư Ủy viên TƯ ĐCS Liên Xô Sergei Kirov đã đề xuất tìm người đóng thế nhà lãnh đạo Stalin và cái tên Evsei Lubitsky, người Ukraine đã được chọn để trở thành “người đóng thế số 1” của Stalin.
 |
| Felix Dadaev ( và trái) và Joseph Stalin |
Để có bề ngoài giống Stalin, các cơ quan thuộc Bộ Nội vụ Liên Xô đã thành lập hẳn một nhóm chuyên gia và công việc “cải trang” Lubitsky thành Stalin kéo dài tới hơn 6 tháng. Đầu tiên, họ tiến hành phẫu thuật ngoại khoa như chỉnh mũi, tạo “nốt ruồi” trên mặt… khiến cho ông giống hệt Stalin.
Sau khi các công tác chuẩn bị hoàn tất, tất cả những ai tham gia vào công việc bí mật này như thợ may, chuyên gia hoá trang, thợ cắt tóc… đều được đưa đến một địa điểm bí mật cách xa vị trí đóng thế.
Kể từ khi được chọn trở thành người đóng thế, cuộc sống của Lubitsky đã thay đổi hoàn toàn. Hàng ngày, ông được thưởng thức các món sơn hào hải vị, mặc toàn đồ may riêng và tham dự nhiều lễ chiêu đãi với thân phận của một quý tộc.
Cũng chính từ đó mà ông đã học hỏi được nhiều về cuộc sống của giới thượng lưu, đồng thời cải thiện khả năng ứng biến trước các tình huống khác nhau. Do Lubitsky là người Do Thái nên mới đầu Stalin không hề thích ông. Thế nhưng, thái độ của nhà lãnh tụ nhanh chóng thay đổi hoàn toàn vì Lubitsky đã diễn quá tốt.
“Vai diễn” đầu tiên là Stalin tiếp đoàn đại biểu công nhân mỏ nước ngoài, Lubitsky đã thực hiện rất thành công. Sau lần đó, Lubitsky được Stalin gọi đến phòng làm việc và để ông ngồi vào vị trí “lãnh đạo”, còn bản thân Stalin thì đứng ở một vị trí khác để quan sát xem Lubitsky xử lý những báo cáo của “cấp dưới” ra sao.
Theo đó, Lubitsky đã đóng thế cho Stalin trong khoảng thời gian 15 năm, thậm chí cả trong nhiều sự kiện lớn như chủ trì những buổi lễ kỷ niệm tại Quảng trường Đỏ hay hội kiến các đoàn đại biểu nước ngoài.
Khi trình độ diễn xuất của Lubitsky cực kỳ thành thục, cũng là lúc Stalin bắt đầu có những thay đổi trong cách nhìn đối với ông. Lý do thật đơn giản, Lavrenty Beria, người đứng đầu lực lượng cảnh sát mật của Liên Xô, đã không ít lần nói với Stalin rằng, người đóng thế của ông “ngày một nguy hiểm”. Năm 1949, Lubitsky bị thẩm tra bí mật, sau đó bị bắt với tội danh “âm mưu phá hoại hình tượng lãnh tụ”.
Bộ râu “kiểu Stalin” mà ông dày công chăm sóc nhiều năm bị cạo sạch, đồng thời còn bị cảnh cáo “không được phép để râu”. Sau đó, Lubitsky bị đưa đến trại tập trung đặc biệt tại Solovei và phải sống cơ cực tại đây.
Sau khi Stalin mất, Lubitsky được trả tự do và được “đề nghị” đến sống tại một thành phố khác, và ông đã chọn thành phố Stalinabad (nay là Thủ đô Dushanbe của Tajikistan), chấp nhận cuộc sống cô độc một mình nơi đất khách cho đến lúc chết. Trong suốt thời gian đó, ngoài mỗi tháng có một người đến đưa lương hưu cho ông, ông không hề được liên hệ với bất cứ người nào.
Người đóng thế duy nhất còn sống
Đó là ông Felix Dadaev, vốn là một nghệ sĩ múa nổi tiếng của Liên Xô trước đây, vừa bước vào tuổi 90. Kể từ khi trở thành “người đóng thế” cho Stalin, ông không dám tiết lộ với vợ con về công việc bí mật này, bởi nó quá nguy hiểm, chỉ có sự im lặng, ông và gia đình mới có thể tiếp tục sống.
Tên thật của Dadaev là Gazavate (Gakin), có nghĩa là “chiến sỹ của niềm tin”, sau đó ông lại đổi tên thành Felix để kỷ niệm những chiến hữu của mình đã hy sinh trong chiến tranh. Felix sinh tại một khu làng nhỏ ở Dagestan. Chiến tranh xảy ra, ông đăng ký nhập ngũ và được điều động vào Đoàn Văn công Sư đoàn 132.
Felix có ngoại hình rất giống Stalin, bất kể người nào gặp ông cũng đều kinh ngạc. Mặc dù tỏ ra khá khó chịu về những câu đùa của một số người dân khu vực ông sống, song trong thâm tâm ông lại rất đắc ý với ngoại hình đặc biệt của mình.
Năm 1943, ông “lọt mắt xanh” Bộ Nội vụ Liên Xô và được bí mật đưa đến Matxcơva trên một chuyến bay không tên và được sắp xếp ăn ở tại một ngôi biệt thự ở ngoại ô thành phố. Ngày hôm sau, người của Bộ Nội vụ đến thông báo với ông chỉ một câu ngắn gọn: “Cắt đứt mọi quan hệ cá nhân với người thân, không được để lộ danh tính và sự có mặt của ông tại Matxcơva cho bất cứ ai và sẵn sàng nhận nhiệm vụ bí mật”…
Việc đóng thế là một quá trình phức tạp và đòi hỏi sự chuẩn bị rất kỹ lưỡng. Mặc dù Felix đặc biệt giống Stalin, chiều cao cũng tương đương (Stalin cao 1m72, còn Dadaev cao 1m70), nhưng thời điểm đó, Felix khá gầy, nên đây chính là điểm khác biệt lớn với Stalin. Felix được sắp xếp một chương trình tăng cân nghiêm ngặt, kết quả trong thời gian ngắn đã tăng 11 kg.
Công việc tiếp theo là bắt chước hành động của Stalin, đây là công việc rất khó khăn, bởi lẽ khi đó, Stalin đã hơn 60 tuổi, và việc để một thanh niên trẻ tuổi như Felix (trẻ hơn Stalin gần 40 tuổi) đóng thế quả là mạo hiểm.
Ngoài việc lấy răng lược đâm vào mặt nhằm tạo gương mặt rỗ giống Stalin và trang điểm cho da rám nắng hơn, trong suốt mấy tháng liền, người ta liên tục cho ông xem phim tư liệu về Stalin, rồi tập cách biểu lộ gương mặt, nhái giọng nói, bắt chước dáng đi... Sự giống nhau của khuôn mặt, dáng người, cộng với tài năng của một nghệ sĩ, Felix đã thực sự khiến ngay bản thân nhà lãnh tụ Liên Xô cũng cảm thấy ngạc nhiên.
Vì lý do an ninh, mọi chuyến đi của ông đều được tính toán tỉ mỉ như việc đưa Stalin ra sân bay hay tới một thành phố nào đó, thì người ngồi trong xe hơi đi ra từ điện Kremlin bao giờ cũng là người đóng thế. Mọi người đều tưởng rằng đó là Stalin, nhưng trên thực tế Stalin lúc này đã chọn con đường khác.
Lúc nào từ điện Kremlin đi ra cũng đều có hai con đường, một công khai và một bí mật. Ví dụ như năm 1943, Felix đóng thế Stalin tham gia Hội nghị thượng đỉnh Tehran. Đúng giờ đã định, Felix bước lên xe và được đưa đến sân bay dưới sự hộ tống của đội cảnh vệ. Trong khi đó, Stalin thật lúc này đã ở Tehran. Felix không hề đi Tehran, sứ mệnh của ông đã hết ngay tại sân bay…
Sau khi hồ sơ được giải mật, Felix Dadaev được về sống với gia đình, được phong tặng nhiều danh hiệu cao quý của Nhà nước Xô Viết như Chiến sỹ chiến tranh vệ quốc, Anh hùng lao động XHCN… Tuy nhiên, ông tâm sự ông không muốn nhớ về quá khứ lừng lẫy mà muốn quên đi cuộc sống thứ hai khiến ông lo nhiều hơn vui.
(TG&VN - Pravda)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét