Thư Sài Gòn

Vũ Ngọc Tiến

Theo blog Trần Nhương

THƯ SÀI GÒN
Vũ Ngọc Tiến
 

Anh Trần Nhương thân kính!

Nhớ hôm mới vào, anh nhắn tin: “Ở trong đó có gì mới lạ thì viết cho mình nhé!” Tôi hiểu hai từ mới- lạ anh muốn nhắm đến phản ứng trong lòng giới trẻ và trí thức, văn nghệ sĩ Sài Gòn, sau sự cố tàu thăm dò địa chấn Bình Minh 2 của ta bị kẻ thù cắt cáp ngay trong vùng biển thuộc đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Thiết nghĩ, mới- lạ thì không bởi tin tức, bình luận về ngày 5/6/2011 đã tràn ngập trên mạng, song những suy ngẫm cá nhân của riêng tôi và bạn bè trong này thì có, nhất định phải có. Trước hết, đó là hệ quả tất yếu như lời Nguyễn Trãi từng viết hơn 500 năm qua: “Dân bi thán tất thành vũ”, nghĩa là dân thở dài tất sẽ thành bão. Người Sài Gòn ở thành phố mang tên Bác thở dài cảm thông và giận uất trước thảm cảnh các gia đình ngư dân đảo Lý Sơn- Quảng Ngãi bị tàu “nước lạ” ngông nghênh bắt bớ, tịch thu tàu và ngư cụ hay đòi tiền chuộc… đã nhiều năm liền. Giờ là lúc giọt nước tràn ly, bão nổi trong lòng, dù cuộc biểu tình tuần hành diễn ra khá ôn hòa, lịch thiệp.

Tiết trời Sài Gòn mấy tuần nay trở lại quy luật giống như mùa hè năm 1975 tôi đã từng chứng kiến. Cơn mưa rào thường  ào đến nhanh rồi cũng tạnh mau vào khoảng 3- 4 giờ chiều, làm dịu bầu không khí chói chang nắng gắt trong ngày. Dẫu thế, bầu máu nóng sục sôi trong giới trẻ, trí thức, văn nghệ sĩ khi chủ quyền biển đảo của Tổ quốc bị xâm phạm cứ ngùn ngụt bốc cao, tương phản với tiết trời dịu mát sau mưa. Tôi cảm nhận được rất rõ điều ấy qua câu chuyện của họ tại các quán café đường phố ban ngày, cả trong các quán nhậu bình dân ban đêm. Hai năm xa cách, bạn bè trong chuyến Nam du lần này vẫn quây quần còn đông hơn trước, chuyện trò chân tình, nồng ấm và tôi lại có thêm những người bạn mới: Nhà nghiên cứu biển Đông nổi tiếng Đinh Kim Phúc, nhà văn Nguyễn Viện, học giả Phạm Nguyên Trường, nhà văn- nhà nghiên cứu Hiếu Tân, lại có cả nhà văn Kinh Dương Vương vừa từ Mỹ về thăm quê, rồi những bạn đọc ở Đồng Tháp, Cà Mau như anh Quang, anh Khánh cũng hồ hởi gọi điện nhắn về chơi…Ngạn ngữ có câu: “Thêm một người bạn là thêm một khoảng trời.” Với người viết, tôi cho đó là hạnh phúc.

Trưa hôm qua, đang ở phường 11- quận Gò Vấp thăm bà Hồng Châu, thắp nhang khấn trước bàn thờ nhà thơ- chiến sĩ Nam tiến Nguyễn Bính, hàn huyên với chị Hồng Cầu, tôi bỗng nhận được điện thoại của 2 nhà thơ Trần Hữu Dũng, Vũ Trọng Quang gọi về quán café trên đường Trần Quốc Thảo để chia vui với Bùi Chát vừa được thả về, sau mấy ngày câu lưu ở số 4 Phan Đăng Lưu. Cả hai con đường ấy đều mang tên hai chiến sĩ cộng sản kiên cường, bất khuất trong cuộc đấu tranh giành độc lập cho Tổ quốc thời thuộc Pháp. Gặp lại Bùi Chát, tôi mừng thấy anh hồng hào, béo tốt hơn hai năm trước. Trên người không có vết muỗi cắn hay mắt thâm quầng vì mất ngủ. Môi đỏ như son. Nụ cười hiền và tươi như đóa hoa tường vi. Anh bảo tôi: “Em được thả, nhưng vẫn phải làm việc với an ninh ban sáng, cả chiều nay nữa nên không quay về sân nhà 81 nhậu lai rai với anh và mọi người được.” Chia tay bạn bè, trên đường về nhà tôi cứ miên man suy ngẫm. Cụ Hồ có câu nói bất hủ: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết- Thành công, thành công, đại thành công”. Lúc này hơn bao giờ hết, chúng ta cần đến sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân để bảo vệ chủ quyền biển đảo. Hà cớ gì phải câu lưu những người như nhà thơ Bùi Chát hay các Bloger Người Buôn Gió, Mẹ Nấm?

Lại nhớ hôm 4/6 vừa qua, dẫu nghe phong phanh 5/6 mới có biểu tình trước cổng tòa Lãnh sự quán Trung Quốc ở Tp Hồ Chí Minh, nhưng tôi cùng Nguyễn Hòa (chủ Web VCV), Đinh Kim Phúc, Hiếu Tân rủ nhau dạo quanh hồ Con Rùa, qua các phố Phạm Ngọc Thach, Nguyễn Thị Minh Khai… thử xem binh tình ra sao. Cảnh vật thật yên tĩnh, đường phố vắng lặng, chỉ có cảnh sát thì khá đông, riêng ở cửa nhà Văn hóa thanh niên đã thấy 7 anh mặc cảnh phục và 5 anh mặc đồng phục vệ sĩ! Chúng tôi vào sân nhà hàng Nắng Mới ở 32 Phạm Ngọc Thạch gọi vài chai bia uống chơi, không tin sẽ có biểu tình vào ngày hôm sau, nhưng thật kỳ diệu nó vẫn xảy ra, đủ thấy lòng dân là tất cả. Hôm ấy Đinh Kim Phúc bảo tôi: “Em rất khoái hai khái niệm ngoại giao Nhà nước và ngoại giao nhân dân cùng song hành trong cuộc đấu tranh giữ vững chủ quyền biển đảo. Nó là kinh nghiệm đúc kết của cha ông, lấy đại nghĩa thắng hung tàn, lấy trí nhân thay cường bạo trong lịch sử chiến tranh giữ nước từ xưa tới nay.” Lời Phúc làm tôi liên tưởng đến cuộc hòa đàm Paris, ta thắng bởi ta có chính nghĩa, tất nhiên rồi, nhưng còn vì ta có bản lĩnh và sách lược đấu tranh ngoại giao đúng đắn. Cố Tổng bí thư Lê Duẩn từng tổng kết: “Trên mặt trận ngoại giao ở Paris, chúng ta cũng áp dụng đối sách 3 mũi giáp công như trên mặt trận quân sự ở chiến trường hai miền Nam- Bắc.” Ba mũi giáp công đó là đấu tranh ngoại giao của Nhà nước- đấu tranh của các tổ chức chính trị, đoàn thể quần chúng trong nước- biểu tình chống chiến tranh Việt Nam của nhân dân thế giới. Phong trào đấu tranh của HS- SV Sài Gòn thời đó với những tên tuổi khả kính như Huỳnh Tấn Mẫm, Lê Quang Vịnh… chính là một trong 3 mũi giáp công làm nên thắng lợi của dân tộc. Vậy mà hôm nay có người nhân danh này nọ, dám lên giọng chỉ vẽ cho các ông Lê Hiếu Đằng, Hồ Cương Quyết, Huỳnh Tấn Mẫm… ở nhà Văn hóa thanh niên về cách đấu tranh ngoại giao với giặc Tàu thì thật khôi hài hết mức! Lại nữa, muốn thực hành bài học kinh nghiệm 3 mũi giáp công thời chống Mỹ vào cuộc đấu tranh giữ vững chủ quyền biển đảo hôm nay, Chính phủ phải đủ bản lĩnh tin dân mà công khai hóa toàn bộ sự thật. Qua lời của tướng Phùng Quang Thanh tại cuộc đối thoại an ninh châu Á ở Shangri La, người dân mới biết là hành động tàu Trung Quốc cắt cáp tàu khảo sát thềm lục địa của Việt Nam đã từng xảy ra một lần vào năm 2010. Người Sài Gòn đặt câu hỏi: Nếu từ lần ấy Nhà nước ta sớm công khai phản đối thì cuộc biểu tình của giới trẻ, trí thức, văn nghệ sĩ chắc chắn sẽ xảy ra và kẻ ấy muốn cắt cáp lần này cũng có thể đã phải chùn tay trước sức mạnh của chính nghĩa và lòng yêu nước chăng?... 

Anh Trần Nhương thân kính!
Thư đã dài. Những suy ngẫm của tôi và bạn bè trong này sau sự kiện ngày 5/6/2011 còn nhiều, không thể nói hết, vắn tắt đôi lời vậy thôi. Hẹn dịp khác.
SG 8/6/2011
VNT 

Anh Trần Nhương thân kính!
Lẽ ra thư này viết gửi anh ngay từ đêm 12/6/2011, nhưng tôi lại bận đi huyện Lấp Vò, tỉnh Đồng Tháp, thăm vùng quê Định Yên, nơi có chợ Ma, làng nghề dệt chiếu cói và một thời từng nổi danh là Định Yên Quốc- một nước riêng của người theo đạo Hòa Hảo.
Mà thôi, chuyện này kể sau. Tôi đi miền Tây sông nước với tâm trạng bất an bởi nỗi ám ảnh vì trước đó tận mắt chứng kiến cháu sinh viên Phạm Nguyên bị đuổi bắt trên sân nhà thờ Đức Bà. Cảnh tượng nom kinh hãi không sao tưởng tượng nổi cái gọi là sự “chuyên chính…” đối với lớp trẻ đi biểu tình thể hiện lòng yêu nước, bảo vệ chủ quyền biển đảo đang bị xâm phạm. Lại nữa, trong ngày 12/6 ấy còn có hai người bạn của tôi cũng bị bắt giữ, càng làm tôi bất an suốt dọc đường đi huyện Lấp Vò...
Nhà văn Nguyễn Viện, sau khi chở Bloger Mẹ Đốp về nhà, vừa quay xe ra đầu ngõ thì lập tức có 2 chiếc xe máy chở theo 4 người hùng hổ chặn trước chặn sau, mời về trụ sở công an phường Bến Nghé làm việc. Họ chẳng có cớ gì bắt giữ một ông lão viết văn gần 60 tuổi, người nhỏ thó, đi biểu tình ôn hòa và lịch lãm nên chỉ câu lưu anh Viện đến 12h30’ thì tha, kèm riết về tận nhà riêng của anh. Thế thôi cũng đủ để tôi cảm thấy bất an, lo cho số phận bạn mình sau này.
Trường hợp với nhà nghiên cứu biển Đông - Đinh Kim Phúc thì khác, phức tạp và tế nhị hơn nhiều. Phúc khá nổi tiếng vì những bài viết hay trả lời phỏng vấn với nhiều lập luận sắc bén, chứng cứ hùng hồn, hành văn khúc chiết về chủ quyền của ta trên biển Đông và dã tâm xâm lược của bọn bành trướng phương Bắc từ xưa cho đến bây giờ không hề thay đổi. Khoảng 9h30’ ngày 12/6, họ kèm Phúc về trụ sở công an Quận Nhất, đưa giấy triệu tập và sau đó làm việc với 3 cán bộ an ninh hình như từ Hà Nội vào, rất giỏi ngoại ngữ, kiến thức uyên bác. Cuộc làm việc giữa 3 cán bộ an ninh với Phúc hôm đó khá căng thẳng, đề cập đến rất nhiều vấn đề, sự kiện mà tôi không tiện nói ra đây. Chỉ biết rằng, qua lời thuật lại của bạn mình, tôi có cảm nhận dường như một số người có trách nhiệm hiện nay không tin dân, không phân biệt nổi giữa người yêu nước chân chính với “thế lực thù địch” rất mơ hồ. Trong mắt họ, hễ ai biểu tình chống sự bành trướng trên biển Đông của ông bạn láng giềng phương Bắc đều có thể đã bị một tổ chức cực đoan, quá khích nào đó ở bên ngoài lợi dụng hoặc tuyên truyền kích động nên cứ răn đe, bắt nhầm còn hơn bỏ sót! Lấy trường hợp bạn tôi, anh Đinh Kim Phúc làm minh chứng cụ thể. Phúc từng là chiến sĩ cảm tử ở mặt trận Căm-pu-chia (1977- 1980). Anh xuất ngũ và theo học khoa Lịch sử, trường Đại học Khoa học xã hội& nhân văn Tp Hồ Chí Minh. Năm 1986- 1988, anh ra Hà Nội làm luận văn cao học về những cứ liệu lịch sử xác lập chủ quyền của Việt Nam ở hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Được các Giáo sư tận tình giúp đỡ, lại mạnh dạn mở rộng giao lưu với các học giả nước ngoài, nhất là các học giả Việt kiều ở hải ngoại nên trong đầu Phúc là cả một kho tư liệu quý giá về biển Đông. Phúc như anh thợ cắt tóc xứ Ba Tư, biết vua Đặc La Vương có tai lừa, không nói ra không nhịn được. Nhiệt tình yêu nước và lương tâm nghề nghiệp thôi thúc anh kiên trì phát ngôn, lập thuyết để bảo vệ chủ quyền biển đảo nước nhà là lẽ đương nhiên. Thế nhưng không hiểu vì lý do gì, đang là người phụ trách khoa Đông Nam Á của trường Đại học KHXH&NV thành phố Hồ Chí Minh, Phúc bị buộc nghỉ đứng lớp, làm công tác nghiên cứu, thực chất là ngồi chơi xơi nước?! Vợ anh - chị Lý Lan Phương là con gái ông Lý Chánh Đức, một nhân sĩ nổi tiếng và là anh ruột GS Lý Chánh Chung. Chị vốn là người trụ cột kinh tế thay chồng kiếm tiền nuôi cả gia đình với 3 đứa con (Đinh Phương Mai, Đinh Phúc Nguyên, Đinh Phương Thảo) vẫn còn đang đi học, thì không may mắc bệnh ung thư đã gần 10 năm nay. Trong hoàn cảnh ngặt nghèo, bế tắc như thế mà Đinh Kim Phúc vẫn quên mình, dấn thân đi đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc, hỏi còn gì đáng trân trọng hơn? Tôi không rõ 3 cán bộ an ninh rất uyên bác kia, sau 2 buổi làm việc với Đinh Kim Phúc đã đánh giá thế nào về nhiệt tình yêu nước của anh hay vẫn còn nghi ngờ? Cuộc đấu tranh về mặt pháp lý về chủ quyền biển Đông với ông bạn láng giềng “16 chữ vàng” lúc này đang rất cần những người như Đinh Kim Phúc. Sao Nhà nước không tin anh, mạnh dạn giao nhiệm vụ cho anh tập hợp một đội ngũ các học giả trong và ngoài nước để thu thập và xử lý hàng triệu trang tài liệu về biển Đông Nam Á đang nằm ứ trong kho lưu trữ của Quốc hội Mỹ và kho lưu trữ thuộc địa của Pháp ở ngoại ô Paris?...
Anh Trần Nhương thân kính!
Thư đã dài, hẹn dịp khác tôi sẽ lại viết thư, kể tiếp anh nghe về những suy nghĩ của mình trong chuyến đi huyện Lấp Vò, thăm Định Yên Quốc xưa của những người theo đạo Hòa Hảo. Ở đó, tôi đã ngộ ra bài học đắt giá về sự không tin dân của mấy ông lãnh đạo Việt Minh thời kỳ đầu kháng chiến chống Pháp và còn nhiều chuyện khác liên quan đến hành tung và số phận của 4 ông tướng Hòa Hảo là Long Thành Nguyên, Lê Quang Vinh (Ba cụt), Trần Văn Soái (Năm lửa), Nguyễn Giác Ngộ.
Chúc anh và bạn bè ngoài đó khỏe, nhiều may mắn!
Sài Gòn đêm 21/6/2011
VNT